VİTRAY KURSU VE YAPIMI (TİFFANY TEKNİĞİ UYGULAMASI İÇİN)
Gerekli olan malzemeler:
1.Renkli yada renksiz camlar.
2.Cam pensesi.
3.Elmas cam kesici.
4.Bakır folyo(.7/32)
5. 150 wat havya.
6.Kullanılacak desen.
7.Rodaj makinesi yada ince dişli törpü.
8.İnce uçlu ispirtolu koyu renkli kalem.
9.Lehim suyu.
10.60/40 lehim teli.
11.İnce bir fırça.
12.Beyazorta kalınta karton.
13Kurşun kalem.
14.Selülozik tiner.
15.Göztaşı tozu.
16.Eldiven.
17.Makas(tiffany makası)
18.Çekiç
19.Cam çivisi.
20.Eskiz kağıdı
21.Karbon kağıdı.
22.Pamuklu bez parçası.
23.Sunta zemin.
24.Gözlük.
25.Maske
26.Eldiven.
UYGULAMA:
Öncelikle yapılacak desen ölçülendirilip eskiz kağıdına çizilir.Bu eskiz kağıdının altına karbon konulup,kartonun üzerine çizilip kalke yani kopyası alınır.Daha sonra çizilen desen isteğe bağlı olarak boya kalemleri ile renklendirildikten sonra kartonun üzerine kaç adet cam var ise numaralandırılır.Aynı numaralarda eskiz kağıdını üzerine yazmamız gerekmektedirki bu eskiz kağıdı bizlere vitray birleşimi için şablon görevini görecektir.
Karton ve eskiz şablonomuz hazır olduğuna göre makas ile kartona çizilen çizginin tam ortasından tiffany makası ile keseriz.Kestiğimiz şablonları hangi renge karar verdiysek camların üzerine ispirtolu kalem ile çizeriz.Bu arada aynı zamanda şablon numaralarını çizdiğin camların üzerlerinde yazmayı unutmayın.Çizme işlemi bittikten sonra elmas yardımı ile camları dikkatçe çizginin üzerini takip edecek şekilde kesilir.Camlar çapaklı çıkabilir.Bu çapaklar rodaj makinesi ile yada eğer çok çapaklı değilse ince dişli törpü ile elde traşlanır.Ama bu işin doğrusu edinme durumu olursa doğrusu olan rodaj makinesidir.Rodajlanan camlar temizlenir.Temizlenen camları biraz ısıtmakta fayda vardır.Çok değil az.Nedeni ise cama saracağımız bakır folyo özellikle ilk yaptığımız işlerde camı daha kolay saracağı için ve daha sağlam olacağı için bizlere çok yardımcı olacaktır. Isıtılan camlar çok soğumadan bakır folyoye ortalanıp her iki tarafına parmaklarımız yardımı ile iyice yapıştırmak suretiyle ezip yapıştırırız.Daha sonra ispirtolu kalemin çizilen ağzını aksi istikametindeki ucu ile ezeriz.Bakır folyo işi bittikten sonra camları kopyasını çizdiğimiz eskiz kağıdının üzerinde bir araya getiririz.Camların sağa ve sola gitmesini engellememiz için cam çivileri ile sunta zemine çakılır.Daha sonra havyamızı iyice ısıttıktan sonra lehim suyunu bakırların üzerine çok olmamak şartıyla fırça ile süreriz.Isınan havyamızın yardımıyla lehimimizi folyolerin üzerlerine eritme suretiyle önce punto yani nokta lehim ile sabitledikten sonra( camların sabit olması rahat lehim yapmamızı sağlar) lehim işlemini yaparız.
Lehim işlemi bittikten sonra çiviler çıkarılır ve aynı işlemi vitrayımızın arkasına aynı lehim işlem yapılır.Böylece vitrayımızın hem önü hem arkasının lehim işlemi bitmiş olur.
Sıra temizleme işine gelir.Bu işlem vitrayımızı deterjanlı pamuklu bez ile suyun altında yada yine pamuklu bir bez ile çok az olması şartıyla selülozik tiner ile silinir.Dikkat tiner az olmalı.
Temizlik işi bittikten sonra lehim olan yerleri gümüş rengi olur, isteğe bağlı olarak gümüş rengini hafif bakır rengi vermek istenirse elimizdeki göztaşı tozunu su ile karıştırıp sünger parçası ile lehim yerleri silinir.Bu işlem renk değişene kadar tekrarlanır.Bu işleme patina denir. Son işlem olarak vitrayımız temiz bir pamuklu bez yardımıyla cam suyu ile iyice parlatılana kadar silinip kuru bezle kurulanır.Böylece vitrayımız bitmiş olur.
Ben sizin yerinizde olsam yaptığınız vitray her ne şekilde ve sonu ne olursa olsun bu işin sonunda vitrayınızı karşınıza koyun ve bir fincan çay yada kahvenizi alın ve yudumlayarak bu başardığınız işin keyfini çıkarın.Elinize sağlık yaptığınız az bir iş değil.Bence biraz el becerisi, azim ve istek olduktan sonra yapılmayacak hiçbir şey yok yaşadığımız dünyada….
.
FAYDALI BİLGİLER:
Öncelikle cam taşlama işinde mutlaka gözlük takılmalı çünkü göze camın çapakları kaçabilir çok tehlikeli olabilir.Lehimleme ve patina işinde ise hem eldiven hemde maske takılmalıdır .Bu işlemler dokunduğumuzda ellerimize, sürekli soluduğumuzda ise burun ve akciğerlerimize zarar verebilir çok dikkat edelim.Kullanılacak lehim 60 kalay,40 kurşun karışımı olursa lehim yapmak işi kolaylaşır.Daha akıcı olur.Her ihtimale karşı yanınızda pamuk,yara bantı,tentürdiyot ve alkol gibi ilkyardım içeren malzemeler bulundurun. Unutmadan bu bilgiler tamamiyle bilgilendirme amaçlıdır.Daha detay ve sorunuz olursa beni arama tereddüt etmeyin.Bol sanatlı günler.
ZAİM ŞENGÜN